23 października 2001
SAMORZĄDY W UNII EUROPEJSKIEJ
Na obszarze Unii Europejskiej istnieje ponad 200 regionów, czyli
landów, departamentów
Europa Regionów
Oznacza włączenie trzeciego szczebla władzy - samorządów władz terytorialnych
- do europejskiego procesu integracji i struktur decyzyjnych.
Regiony
To nowa wizja integracji europejskiej uwzględniająca samodzielność niższych szczebli
politycznych, a także przybliżenie procesu decyzyjnego do obywateli.
Euroregiony
To obszary współpracy przygranicznej. Powstały jako wynik porozumienia przygranicznych
samorządów lokalnych i regionalnych. Ich celem jest współpraca gospodarcza, rozwój
połączeń komunikacyjnych, ochrona środowiska, kultura i edukacja, turystyka.
W obszarze polskiego przygranicza funkcjonują (w różnym stopniu
rozwoju) następujące euroregiony:
"Bug", "Karpaty", "Nysa", "Pomerania",
"Pro Europa Viadrina", "Sprewa- Nysa - Bóbr", "Tatry"
Komitet Regionów
Jest organem doradczym, z którym Rada Unii Europejskiej i komisja Europejska konsultują
się w sprawach regionalnych i lokalnych. Składa się z 222 przedstawicieli regionalnych
i lokalnych samorządów. Mają oni bezpośredni wpływ na decyzje jakie zapadają w
Brukseli.
Cele polityki strukturalnej
Celem polityki strukturalnej jest zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej w
poszczególnych regionach Unii Europejskiej. Poprzez pomoc słabiej rozwiniętym regionom
i sektorom gospodarek państw członkowskich dąży się do zmniejszenia różnic w
poziomie rozwoju i poziomie życia pomiędzy regionami UE. Polityka ta zgodnie z unijną
zasadą subsydiarności jest jedynie uzupełnieniem działań podejmowanych na poziomie
lokalnym, regionalnym lub krajowym.
Polityka strukturalna realizowana jest według trzech celów:
- wsparcie regionów zapóźnionych w rozwoju (podstawowym kryterium jest dochód
PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej UE), słabo zaludnionych oraz "obszarów
ultraperyferyjnych" ( najdalej oddalonych)
- odbudowa terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi gospodarek
- modernizacja rynku pracy poprzez szkolenia zawodowe, lokalne inicjatywy w zakresie
zatrudnienia oraz poprawę dostępu do miejsc pracy
Zasady polityki strukturalnej:
- zasada koncentracji - środki płynące z UE są przeznaczone dla regionów, które
znajdują się najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej.
- zasada partnerstwa
-polega na współpracy Komisji Europejskiej z odpowiednimi
władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi.
- zasada programowania
- pomoc przeznaczona jest na program trwałego rozwiązywania
problemów danej gałęzi gospodarki lub danego regionu.
- Zasada współfinansowania
- dofinansowanie z UE ma uzupełniać fundusze z budżetu
krajowego; nie powinno ich więc zastępować
Liczba regionów
Austria 9
Belgia 6
Dania 15
Finlandia 12
Grecja 9
Hiszpania 17
Holandia 12
Irlandia 31
Luksemburg 3
Niemcy 16
Portugalia 7
Szwecja 25
Wielka Brytania 78
Włochy 20
Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej
Fundusze strukturalne są najważniejszym instrumentem polityki strukturalnej UE. Ich
zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów należących
do UE.
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - ERDF- European Regional Development Fund
Uczestniczy w inwestycjach produkcyjnych i infrastrukturalnych dotyczących zdrowia i
oświaty, transeuropejskich sieciach transportowych, telekomunikacyjnych i energetycznych,
wspiera małe średnie przedsiębiorstwa w ich projektach innowacyjnych i turystycznych.
Europejski Fundusz Socjalny -ESF - European Social Fund
Pomaga w zwalczaniu bezrobocia przez ułatwianie dostępu do rynku pracy, tworzenie nowych
miejsc pracy, podnoszenie kwalifikacji, doskonalenie szkolnictwa.
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - EAGGF - European Agriculture
Guidance and Guarantee Fund
Wspiera przedsięwzięcia strukturalne w rolnictwie, restrukturyzację produkcji, ofertę
uzupełniającą dla rolników. Pomoc polega na finansowym wspieraniu zmian związanych z
reformą rolnictwa i leśnictwa np. wspomaganie kapitalowe gospodarstw, pomoc młodym
rolnikom, popieranie wspólnego wykorzystywania maszyn, szkolenia zawodowe, udzielanie
pomocy gospodarstwom położony w terenach górzystych, pobudzanie świadomości
społecznej.
Inne fundusze
Fundusz Spójności - inaczej nazywany Europejskim Funduszem Kohezji - Cohesion
Fund
Wspomaga inwestycje dotyczące ochrony środowiska, rozbudowy transeuropejskich sieci
komunikacyjnych. Fundusz udziela wsparcia w określonym czasie dla krajów, których
Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich krajów członkowskich.
Jednolity Instrument Finansowy Wspierania Rybołówstwa - FIFG - Financial
Instrument for Fisheries Guidance
Finansuje specjalne przedsięwzięcia strukturalne dotyczące rybołówstwa, przetwarzania
i sprzedaży wyrobów, modernizacji floty, ochrony określonych obszarów morskich.
Fundusze strukturalne pokrywają zwykle 50-75% ogólnych kosztów projektów
Na podstawie informatorów opracowała: Maryla Burzyńska |
