29 czerwca 2001

CZYM JEST 4 - H ?

4 - H jest dobrowolną, edukacyjną organizacją stworzoną z zamiarem wyjścia naprzeciw potrzebom i zainteresowaniom chłopców i dziewcząt głównie z obszarów wiejskich i małych miast. Początki ruchu Klubów 4 - H w Stanach Zjednoczonych sięgają 1900 roku, obecnie jest to jedna z największych organizacji młodzieżowych w USA . Należy do niej ponad pięć i pół miliona chłopców i dziewcząt prowadzonych przez setki tysięcy liderów - wolontariuszy. Ruchy o zbliżonych programach obecne są w ponad 80 krajach świata. Choć mają inne nazwy / 4 -S w Ameryce Południowej, 4 - K w Turcji, Klub Młodych Farmerów w Anglii i Nowej Zelandii/, przyświeca im jednak ten sam cel: umożliwić dzieciom i młodzieży w jak największym stopniu rozwój drzemiącego w nich potencjału. Członkostwo klubu jest otwarte dla dziewcząt i chłopców pomiędzy 9 i 19 rokiem życia. Do ruchu może należeć każdy, niezależnie od płci, wyznania, miejsca zamieszkania, położenia społeczno - ekonomicznego i wykształcenia rodziny. Klubem jest grupa co najmniej pięciorga młodych ludzi prowadzona przez dorosłego lidera - wolontariusza. Klub może tworzyć mała grupka dzieci z kilku sąsiednich domów. Ale do jednego klubu mogą też należeć dzieci z całej gminy. Jako klub może również działać np. młodzież z jednej klasy w szkole.

Ruch 4 - H w Polsce

Ruch 4 - H w Polsce zainicjowany został w 1991 roku przez doradców Polsko - Amerykańskiego Programu Doradztwa Rolniczego współpracujących z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego w Polsce. Jednakże 4 - H nie jest w Polsce nowością. Kluby 4 - H działały już w latach dwudziestych, przekształciły się jednak szybko w zespoły przysposobienia rolniczego, w których nacisk kładziono przede wszystkim na szkolenie zawodowe. Współcześnie pierwszy polski klub założony został w byłym województwie leszczyńskim w 1991 roku.

Kluby 4 - H powstały głównie z inicjatywy doradców z Ośrodka Doradztwa rolniczego. Obecnie coraz więcej klubów zakładanych jest w szkołach. Do pracy włączają się nauczyciele, pracownicy domów kultury, emeryci, wolontariusze z różnych środowisk, którzy chcą swoją wiedzę i umiejętności przekazać młodym ludziom.

Istnienie klubów 4 - H na terenie wsi i małych miasteczek ma szczególne znaczenie dla dzieci i młodzieży, gdzie ograniczony jest dostęp do kina, teatru, nie ma propozycji aktywnych form spędzania czasu. W wielu gminach, tam gdzie panuje duże bezrobocie, z powodu ograniczonych środków finansowych zamykane są gminne domy kultury i biblioteki, a tam gdzie jest mało dzieci nawet szkoły. Jedną za alternatyw dla poprawy edukacji jest rozwój ruchu 4 - H w Polsce.Funkcjonowanie klubów opiera się na pracy wolontariuszy oraz rodziców. Pracując twórczo z młodzieżą oraz uczestnicząc w szkoleniach także oni odnoszą korzyści z uczestniczenia w działalności ruchu.

Znakiem rozpoznawczym 4 - H jest czterolistna kończyna z literą "H" umieszczoną na każdym listku. Litery na emblemacie oznaczają:

Head - głowę
Heart - serce
Hands - ręce
Health - zdrowie
Hasło 4 - H:

Hasło "Uczyć się działając" przypomina, że najbardziej efektywnym i atrakcyjnym sposobem uczenia się jest samodzielne wykonanie danej rzeczy, a nie bierne słuchanie instrukcji o tym, jak należy to robić.

Motto 4 - H:
Motto "Najlepsze niech będzie jeszcze lepsze" motywuje młodzież i dorosłych liderów do ciągłego samodoskonalenia i ulepszania rzeczy uznanych za doskonałe i uznania zmian za stałą cechę rzeczywistości.

Od 1991 roku stale rośnie liczba członków klubów i osób zainteresowanych ruchem edukacyjnym 4 - H. Programy prowadzone są obecnie we wszystkich województwach. Istnieje przeszło 400 klubów grupujących ok. 7000 członków oraz ponad 350 liderów wolontariuszy. Największą liczbę dzieci i młodzieży w klubach posiadają województwa: dolnośląskie, świętokrzyskie i podkarpackie.

Najpopularniejsze tematy projektów indywidualnych i grupowych realizowanych w klubach to: hodowla zwierząt, ogrodnictwo, ekologia i ochrona środowiska, rękodzielnictwo i sztuka ludowa (tkactwo, haft, rzeźbiarstwo, kompozycje kwiatowe), informatyka, redakcja i wydawanie gazetek szkolnych, nauka języka angielskiego oraz żywienie i gotowanie.

W celu prezentacji działalności członków klubów zorganizowano wiele konkursów i demonstracji o zasięgu wojewódzkim i lokalnym. Prezentacji prac dokonywano również przy okazji targów rolniczych i dożynek oraz otwartych drzwi w ośrodkach doradztwa rolniczego.

Członkowie klubów brali udział wielu akcjach i wydarzeniach o zasięgu krajowym, takich jak "Sprzątanie Świata", czy "Estetyka wsi", "Poznaj swoje korzenie", "Promujemy swój region" oraz innych działaniach na rzecz społeczności lokalnych, które często inicjowali. Od 2000 roku organizowane są kursy języka angielskiego prowadzone przez wolontariuszy ze Stanów Zjednoczonych. W kilku województwach zorganizowano również wymianę międzynarodową.

Szersze informacje o ruchu 4 - H można uzyskać w RCDR we Wrocławiu ul. Zwycięska 12 u pani Ewy Wróbel, tel. 3398021 lub w Fundacji Edukacyjnej 4 -H w Polsce, 00-930 Warszawa, ul. Wspólna 30 pok. 547, tel./fax + 48(22) 623 22 55, 623 26 57, e-mail: 4hpoland@il.com.pl

Kluby 4H - w naszej gminie
Na terenie gminy Oborniki Śląskie działają dwa klubu edukacyjne 4 - H. W 1994 r. powstał pierwszy klub przy Domu Dziecka "Dom nad Stawem" a drugi klub 4 - H "Spełnione Marzenia" funkcjonuje od 1999 r. w Morzęcinie Wielkim. Prezydentem tego klubu jest Emilia Kępińska a wolontariuszem Bożena Adamczyk.

Do wybrania tej formy pracy z dziećmi w "Domu nad Stawem" zachęciła nas pracownica Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu, pani Janina Nowosad. Jako pracownicy tego domu, szukamy aktywnych metod pracy i lubimy ciekawe wyzwania postanowiliśmy podjąć próbę wykorzystania szansy na zrobienie czegoś innego oraz zdobycia dodatkowego źródła finansowania zajęć pozalekcyjnych.

Ponieważ praca w klubach 4 - H pomaga młodym ludziom doskonalić:

Głowę - żeby uczyli się myśleć, podejmować decyzje, rozumieli dlaczego rzeczy dzieją się tak, a nie inaczej i zdobywali wciąż nową i cenną wiedzę.

Serce - żeby przejawiali troskę o dobro innych, przyjmowali na siebie odpowiedzialność obywateli kraju, byli w stanie określić, jakie wartości i postawy będą kultywować w życiu i uczyli się współpracować z innymi.

Ręce - żeby zdobywali nowe umiejętności i ulepszali te, które już posiadają, odczuwali dumę z wykonywanej pracy i szanowali wysiłek innych.

Zdrowie - żeby żyli zdrowo, troszcząc się o dobre samopoczucie własne i innych i korzystając konstruktywnie z wolnego czasu.

Uznaliśmy, że jest to zgodne z tymi wartościami jakie wpajamy swoim podopiecznym. Program 4 - H kładzie szczególny nacisk na rozwój, uzmysławia nam, że rozwój młodego człowieka jest efektem tego, co mówi, myśli i robi ten właśnie młody człowiek, a nie co mówi i myśli jego opiekun klubu. Oczywiście w pracy z dziećmi wykorzystujemy pewne elementy programu edukacyjnego dostosowując go do realiów placówki.

Działalność klubu 4 - H prowadzimy w formie projektów, które wybraliśmy wspólnie z dziećmi, biorąc pod uwagę wiek, zainteresowania i możliwości członków klubu oraz umiejętności liderów.

Od kilku lat prowadzimy projekt ekologiczny, komputerowy, prac ręcznych, hodowli roślin przy klubie działa zespół taneczny "Cała reszta". Efektem realizacji projektów jest poprawa wyglądu najbliższego otoczenia, zostały również ukształtowane właściwe postawy dzieci wobec niepowtarzalnych zasobów przyrody, a przede wszystkim dzieci czują się współtwórcami osiągniętych sukcesów, przekonały się, że mogą realizować swoje zamierzenia. Liderami klubu są pracownicy placówki- Maria Nowek, Aleksanrda Sapkowska. Do pomocy w realizacji projektów / co jest zgodne z założeniami pracy w klubie 4 - H/ zapraszamy znajomych, przyjaciół i pozostałych pracowników domu. Działalność klubu została doceniona przez Fundację, gdyż przedstawiciele klubu znaleźli się w gronie przedstawicieli 10 klubów wybranych z terenu z całego kraju, które zostały zaproszone do udziału w konferencji "Oświata pozaszkolna na wsi" zorganizowanej przez Senackie Komisje Nauki i Edukacji Narodowej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 29 maja 2001r. w Warszawie.

Maryla Burzyńska

Serwis prasowy nr 57
29 czerwca 2001